Hạn chế vận động hay nằm nghỉ tại giường từng được hướng dẫn cho thai phụ như là một biện pháp điều trị, nhất là những trường hợp dọa sẩy thai, dọa sinh non, tăng huyết áp, nhau tiền đạo, đa thai v.v… Tuy nhiên, có một sự thật là việc bất động, nằm tại chỗ không những không cải thiện kết cục của các trường hợp kể trên mà ngược lại có khi gây hại thêm.
Nói “nằm một chỗ” nghĩa là cứ nằm đó, ăn cũng nằm, thậm chí vệ sinh cá nhân cũng nằm luôn. Còn hạn chế vận động nghĩa là ngoài sinh hoạt cơ bản, ăn uống tắm rửa thì cũng nằm yên đó. Hoặc mơ hồ hơn là đi ít lại và đi nhẹ nhàng (dù không hề có con số đi mấy bước là ít, mấy bước là nhiều; bao nhiêu bước chân trong một phút là chậm, hay lực tác động lên mặt đất như thế nào là nhẹ - khoa học mà, cần rõ ràng vậy). Nên khi bệnh nhân hỏi “em có cần đi ít lại không?”, mình rất băn khoăn vì không biết nhắc chị đi bao nhiêu bước mỗi ngày.
Hạn chế vận động có thể gặp những nguy cơ nào?- Teo cơ và loãng xương: nằm lâu có thể là cơ bắp lỏng lẻo, hoặc xương xóc yếu đi, không biết khi nào mới hồi phục khi vận động trở lại. Thêm chế độ bồi dưỡng một người ăn cho 2-3 người thì cơ và xương không thấy đâu, chỉ toàn mỡ là mỡ.
- Máu đông: những cục máu đông làm tắc mạch sâu, đau nhức khó chịu, hay nặng hơn, nguy hiểm hơn là tắc mạch phổi.
- Đái tháo đường thai kỳ: những mẹ bầu nằm yên một chỗ dễ bị đái tháo đường hơn những mẹ vận động khỏe mạnh. Thêm nữa là nằm một chỗ thèm chè thèm bánh liên tục thôi.
- Căng thẳng, lo âu: nằm một chỗ thì suy nghĩ, nghĩ chán rồi xem ti vi, điện thoại liên tục. Mà thông tin mạng xã hội thì đầy rẫy tin xấu, tiêu cực, tinh thần lại càng xuống dốc. Nếu không may đang gặp trục trặc gì trong thai kỳ, đọc một hồi thấy đời mình đầy bi kịch và điều xấu xa, cuộc đời này đầy rẫy nhưng điêu ngoa và dối trá. Chưa kể nằm hoài đêm mất ngủ, lại càng stress hơn.
Ít ra nằm một chỗ phải có lợi gì chứ?Tiếc là không, hiện tại chưa thấy hạn chế vận động hay nằm yên tại chỗ giúp ích được cho trường hợp nào, kể cả ở bệnh viện hay ở nhà. Nghĩa là chưa có bệnh gì hay trường hợp nào trong khi mang thai cần nằm yên bất động. Ở Mỹ, ở Canada, ở Anh… đều khuyên vậy, ở Việt Nam khó khuyên hơn. Bác sĩ kêu vận động tại bác sĩ không biết con tôi quý, thai tôi yếu, cơ thể tôi yếu, đúng không?
Nói thiệt chớ nhiều bữa mình cũng không muốn bật dậy khỏi giường, trời lạnh lạnh này, muốn nằm yên cuộn tròn trong chăn. Nhưng mà ngặt nỗi nằm một hồi thì không có gì ăn nên phải đi làm, để lặp đi lặp lại với bệnh nhân “vận động, vận động nha” trong… tuyệt vọng!
